ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਡੀ. ਸੀ. (ਸੁਰਿੰਦਰ ਗਿੱਲ) - ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘਟਣ ਦੇ ਅਨੇਕਾਂ ਕਾਰਣ ਹਨ। ਪਰ ਧਰਮ ਪ੍ਰੀਵਰਤਣ ਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਮੱੁਖ ਕਾਰਣ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਆਮਦਨ ਦੇ ਘਟ ਰਹੇ ਸਾਧਨ ਵੀ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਣ ਹੈ। ਪੜ੍ਹਾਈ ਤੇ ਅਪਸਰੀ ਵੀ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਨੰਬਰ ਤੱਕ ਰੱਖਣਾ ਇੱਕ ਰੁਝਾਨ ਹੈ।
ਭਾਵੇਂ ਸਾਡੇ ਧਾਰਮਿਕ ਰਹਿਬਰ ਵੀ ਡੂੰਘੀ ਸੋਚ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਉੱਥੇ ਰਾਜਨੀਤਕ ਵੀ ਇਸ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਕਰਕੇ ਚਿੰਤਤ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਸੁਨਹਿਰੀ ਯੁੱਗ ਵਜੋਂ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।
ਪੰਜਾਬ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਅਹਿਮ ਖਿੱਤਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਏਥੇ ਪੰਜਾਬੀ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਇਹ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਦੇ ਹੀਰੋ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਨਾਇਕ ਹਨ। ਪਰ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਿੱਖ ਗਿਣਤੀ ਨੇ ਹਰੇਕ ਨੂੰ ਝੰਜੋੜ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਸਤੇ ਸੋਚਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਜਿਹਾ ਨਾ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਡਿਕਟੇਟਰ ਵਜੋਂ ਵਿਚਰਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਹੱਕਾਂ ਤੋ ਵਾਂਝਿਆਂ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਅੱਜ ਭਾਵੇਂ ਜੱਦੋਜਹਿਦ ਕਰਕੇ ਹੱਕ ਮਹਿਫੂਜ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਪਰ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਹੋਰ ਵੀ ਬਦਨਜ਼ਰ ਤੇ ਹੀਣ ਭਾਵਨਾ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਗਿਣਤੀ ਦਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਖਿਆਲ ਰੱਖਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਡਿਗਦੇ ਗ੍ਰਾਫ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣਾ, ਵਿਚਾਰਨਾ ਤੇ ਐਕਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਆਉਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਭਾਵੇਂ ਪਿੱਛੇ ਜਿਹੇ ਜਥੇਦਾਰ ਨੇ ਹਦਾਇਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਸਾਨੂੰ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਚਾਰ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਹਾਮੀ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਇਸ ਐਲਾਨੀ ਗਿਣਤੀ ਬਾਰੇ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਸੀ। ਪਰ ਹਰ ਕੋਈ ਇਸ ਬਾਰੇ ਸੋਚੀਂ ਪੈ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਿਸ ਲਈ ਇਤਹਾਦ ਲੈਣਾ ਸਮੇਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।